چرا سفر «نیچروان بارزانی» به ایران مهم است؟

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: سفر نیچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق به تهران، به عنوان یک اتفاق مهم دیپلماتیک در رسانه‌های عربی و کُردی عراق، بازتاب گسترده‌ای یافته است. اخبار و گزارش‌های این رسانه‌ها، از این خبر می‌دهد که تحت هر شرایطی، این جمهوری اسلامی ایران است که به طور مداوم، با هر سه عنصر قومی و مذهبی عراق یعنی اهل تشیع، کردها و اهل سنت، روابط همه جانبه دارد و همواره آماده همکاری و توسعه روابط است.

نیچروان بارزانی در شرایطی به تهران سفر کرده که سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق و هر دو کنسول مستقر در سلیمانیه و اربیل، در چند ماه گذشته، رایزنی‌های گسترده‌ای به عمل آورده‌اند تا بین اقلیم کردستان عراق و دولت مرکزی بغداد، هیچ نوع اختلاف و سوءتفاهم پایداری وجود نداشته باشد و امنیت و ثبات عراق؛ با مشارکت و همکاری همه گروه‌های سیاسی این کشور حل شود.

بارزانی، از زندگی در ایران تا تعامل سیاسی با تهران

نیچروان بارزانی رئیس کنونی اقلیم کردستان عراق، فرزند مرحوم ادریس بارزانی و برادرزاده مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان عراق، مانند بسیاری از سیاستمداران کُرد، به مدت طولانی در ایران زندگی کرده و علاوه بر تسلط کامل بر زبان فارسی، شناخت قابل توجهی از فرهنگ و مختصات و رویکردهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران دارد.

نیچروان بارزانی در طول چند سال گذشته و در بزنگاه‌هایی که مشکلات و اختلافاتی بین اقلیم کردستان و دولت مرکزی بغداد به وجود آمده، بارها بر تأثیر مثبت رایزنی مقامات جمهوری اسلامی تأکید کرده و نشان داده که توجه ویژه‌ای به نقش منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران دارد.

از همکاری سیاسی و مبارزاتی تا روابط اقتصادی

بسیاری از رهبران احزاب کُرد عراقی همچون مرحوم جلال طالبانی، رئیس جمهور اسبق عراق و رهبر سابق حزب اتحادیه میهنی کردستان، مرحوم ابراهیم احمد از مؤسسین اتحادیه میهنی، مسعود بارزانی، نوشیروان مصطفی، کوسرت رسول، نیچروان بارزانی و دیگر سران و مقامات اقلیم کردستان، روابط قدیمی و تاریخی با انقلاب اسلامی ایران دارند و در دوران دفاع مقدس نیز، همکاری دوجانبه‌ای با جمهوری اسلامی ایران داشته‌اند. آنان همواره تحت چتر حمایتی تهران بوده‌اند و به جرأت می‌توان گفت؛ جمهوری اسلامی ایران، تنها کشور منطقه و جهان است که همواره در شرایط سخت و دشوار در کنار کردهای عراق مانده و صدها هزار نفر از کردهای عراقی در دوران آوارگی و شرایط سخت، در شهرها و روستاهای ایران، در شرایط مطلوب به سر برده‌اند.

ثبات و امنیت، کلید توسعه

پس از سقوط رژیم بعثی صدام و شکل‌گیری اقلیم کردستان عراق؛ جمهوری اسلامی ایران، علاوه بر همکاری‌ها و حمایت‌های سیاسی، در حوزه‌های علمی – آموزشی، خدمات بهداشتی و پزشکی، صدور خدمات فنی مهندسی و کمک‌های فراوان در حوزه انرژی، یاور و حامی کردهای عراق بوده است.

در یک دهه گذشته، یکی از مسائلی که گهگاه باعث شده مشکلات و وقفه‌هایی در روابط دوجانبه ایران و اقلیم کردستان به وجود آید، مزاحمت‌ها و شرارت‌های ضدامنیتی گروهک‌های ضدانقلاب در مرز ایران و قلیم کردستان بوده است. انتظار می‌رود با سفر نیچروان بارزانی به تهران، میزان تعامل مقامات و فرماندهان محلی با ایران، بیشتر و بیشتر شود و منفذی برای اقدام علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در اقلیم کردستان وجود نداشته باشد.

در صورتی که اقلیم کردستان عراق، در همکای و هماهنگی با بغداد و تهران، نظارت دقیق‌تری بر مزرها داشته باشد و ثبات و امنیت این مناطق به شکل جدی فراهم شود، امکان توسعه روابط اقتصادی بیشتر می‌شود و این اتفاق، به نفع مردم منطقه خواهد شد.

حوزه‌های مهم همکاری علمی و اقتصادی

اقلیم کردستان عراق به عنوان بخشی از کشور عراق، هم اکنون ۴ استان دارد که شامل استان‌های دهوک و اربیل در مرز ترکیه و سلیمانیه و حلبچه در مرز ایران است. این منطقه در سالیان گذشته، در بسیاری از حوزه‌ها، نیازهای اصلی خود را از ایران تأمین کرده و بخش قابل توجهی از مواد غذایی، مواد خام، مصالح ساختمانی و دیگر ملزومات مهم بخش‌های مختلف، با هزینه اندک از ایران تأمین شده است. این در حالی است که مسیرهای زمینی انتقال کالا از ایران به عراق، در بخش داخل ایران و در استان‌های غربی وضعیت خوبی دارد اما در بخشی که در خاک عراق واقع شده، مشکلات فنی بسیاری دارد و در صورتی که مسئولین اقلیم کردستان، اهتمام ویژه‌ای برای حل مشکلات فنی و ترانزیتی خود بورزند، تجارت از مبدا ایران به مقصد اقلیم کردستان، به مراتب آسان‌تر و ارزان‌تر از مسیر طولانی ترکیه است.

استان‌های ایلام، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی، به عنوان استان‌های مجاور اقلیم کردستان عراق، دارای امکانات دانشگاهی سهل الوصول و ویژه‌ای برای تحصیل دانشجویان کُرد عراقی است. در حال حاضر، صدها دانشجوی کُرد اقلیم کردستان در این دانشگاه‌ها در حال تحصیل هستند اما با توجه به اشتراکات فرهنگی و آشنایی اغلب کردهای عراق با زبان فارسی و همچنین هزینه پایین تحصیل در ایران، امکان همکاری علمی بین ایران و اقلیم فراهم است و می‌توان از این ظرفیت، استفاده بیشتری به عمل آورد.

یکی دیگر از حوزه‌های مهم، بخش درمان و خدمات بهداشتی و پزشکی است. واقعیت این است که هزینه‌های درمان، اقامت و تردد در ایران، برای بیماران اقلیم کردستان عراق، حتی به نصف هزینه‌های ترکیه و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نمی‌رسد و آنان می‌توانند خدمات پزشکی و درمانی را با کیفیت بالا و هزینه پایین دریافت کنند.

امکان سرمایه گذاری تجار اقلیم کردستان عراق در ایران، یکی دیگر از حوزه‌های مهمی است که می‌تواند مورد توجه طرفین قرار بگیرد و برای کارآفرینان و صاحبان سرمایه در دو سوی مرز، سود متقابل فراهم بیاورد. حضور صاحبان سرمایه در بازارچه‌های مرزی و حتی توجه به پروژه‌های منتهی به تولید مشترک، می‌تواند امکان آن را به وجود بیاورد که اقلیم کردستان عراق، شرایط اقتصادی بهتری پیدا کند و روابط دوجانبه به سطح بالاتری برسد.